Cover Block भन्नाले के बुझिन्छ?
Cover block वा clear cover भन्नाले कंक्रीट संरचनामा reinforcement bars (rebar) लाई बाहिरी सतहबाट निश्चित दुरीमा राख्न प्रयोग गरिने एक सानो कंक्रीट/प्लास्टिक ब्लक हो।
Cover Block किन आवश्यक हुन्छ?
1. Corrosion Protection
रडलाई पानी र हावाबाट जोगाएर खिया लाग्न नदिन सहयोग गर्छ।
2. Fire Resistance
कंक्रीटको मोटाईले आगोबाट रडलाई सुरक्षा दिन्छ।
3. Accurate Reinforcement Placement
Rebar लाई exact position मा राख्न मद्दत गर्छ जसले structural strength बढाउँछ।
विभिन्न संरचनामा कभर ब्लकको साइज
- 15-25 mm – स्ल्याब (Slab)
- 25-40 mm – बीम (Beam)
- 40-50 mm – पिलर (Column)
- 50-75 mm – फाउन्डेसन (Foundation)
- 20-50 mm – रिटेनिङ वाल (Retaining Wall)
पहिले के प्रयोग हुन्थ्यो?
कभर ब्लकको सट्टामा पहिले:
साना ढुंगाहरू
इट्टाको टुक्रा
कङ्क्रिटको अवशेष प्रयोग गरिन्थ्यो। तर ती सबै असमान, कमजोर र जोखिमपूर्ण हुने भएकाले अहिले Standard Precast Cover Blocks प्रयोग गरिन्छ।
Cover Block प्रयोग हुने स्थानहरू
- Slabs (छत स्ल्याब)
- Beams (गहिरो बीम)
- Columns (पिलर)
- Footings/Foundation (जग)
- Retaining Walls (माटो थाम्ने भित्ताहरू)
Cover Block प्रयोग गर्ने उत्तम अभ्यास
- Cover block को गुणस्तर राम्रो हुनु पर्छ।
- Rebar र cover block को बीचमा दूरी सुनिश्चित गर्नुहोस्।
- राम्रोसँग स्थिर हुनु पर्छ र समय समयमा निरीक्षण गर्नुहोस्।
Cover Block राख्ने दूरी (Spacing Guidelines)
- Slab (छत स्ल्याब) 600 mm – 800 mm मा एक वटा
- Beam (बीम) 600 mm – 1000 mm मा एक वटा
- Column (पिलर)Corner मा प्रत्येक 500 – 700 mm मा
- Footing/Foundation (फाउन्डेसन)प्रत्येक 500 mm मा – uniformly
- Retaining Wall600 mm – 900 mm मा, Vertical & Horizontal spacing अनुसार
FAQs (बारम्बार सोधिने प्रश्नहरू)
1. Cover Block के हो?
Cover Block कंक्रीट संरचनामा रडलाई बाहिरी सतहबाट निश्चित दूरीमा राख्न प्रयोग गरिने ब्लक हो, जसले रडलाई सुरक्षित राख्छ।
2. कभर ब्लक कुन कुन भागमा प्रयोग गरिन्छ?
स्ल्याब, बीम, पिलर, फाउन्डेसन, रिटेनिङ वाल लगायत RCC संरचनाका सबै भागहरूमा प्रयोग गरिन्छ।
3. कुन भागमा कति साइजको कभर ब्लक प्रयोग गर्ने?
स्ल्याब: 15-25mm, बीम: 25-40mm,पिलर: 40-50mm, फाउन्डेसन: 50-75mm, रिटेनिङ वाल: 20-50mm
4. कभर ब्लकको अभावले के असर पर्छ?
रड खुला हुने, खिया लाग्ने, संरचना कमजोर हुने, जीवनकाल घट्ने आदि असर पर्न सक्छ।
5. पहिलेको तुलनामा अहिलेको कभर ब्लक के मा राम्रो छ?
पहिलेको पत्थर वा टुक्रिएको इट्टाले uniform gap दिन सक्दैनथ्यो भने अहिलेको precast कभर ब्लकले exact spacing, मजबुती र सुरक्षा दिन्छ।
निष्कर्ष: कभर ब्लक प्रयोग किन जरुरी हो ?
Cover Block जस्तो सानो भागले संरचनाको दीर्घायु, सुरक्षा, र मजबुती निर्धारण गर्छ। निर्माण कार्य गर्दा सस्तो र अस्थायी समाधान खोज्नु होइन, प्रमाणित र साइज अनुसारको कभर ब्लक प्रयोग गर्नु नै बुद्धिमानी हो।
🛑 कभर ब्लक प्रयोग नगर्ने गल्ती नगर्नुहोस् — भविष्यमा त्यसको मूल्य धेरै महँगो पर्न सक्छ।
📌 के तपाईं निर्माणसँग सम्बन्धित अरू जानकारी खोज्दै हुनुहुन्छ?
हामीसँग सम्पर्क राख्नुहोस्, वा कमेन्टमा तपाईंको जिज्ञासा लेख्नुहोस्। तपाईंको निर्माण कार्यलाई सुरक्षित, स्मार्ट र दिगो बनाऔं!